- Joined
- Oct 21, 2012
- Messages
- 7,383
Εδώ και χρόνια (από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου να ασχολείται με τον 64άρη) δεν έκρυψα ποτέ την προτίμηση μου προς τις cartridges.
Θέλεις λίγο ο μηδενικός χρόνος αναμονής;
Θέλεις η αξιοπιστία του μέσου; (παρασάγγας καλύτερες από τις απλές κασέτες)
Θέλεις κάποιες περιπτώσεις που με τραβούσε ο σχεδιασμός του case και τα πολύχρωμα και πανέμορφα (συνήθως) αυτοκόλλητα του τίτλου που το συνόδευαν; (Ορισμένα ξέφευγαν αρκετά από το συνηθισμένο αυστηρό (μαύρο και τετραγωνισμένο) μοτίβο της εποχής).
Όλα αυτά μαζί και χώρια, ήταν κάποιοι από τους λόγους που η cartridge ως μέσο είχε πάντα μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου.
Αυτόν τον "θρόνο" διατηρεί ακόμη και τώρα στα over 50α μου. Η κατασκευή των δικών μου, ολόδικων μου cartridges ήταν κάτι που πάντα ήθελα να ασχοληθώ, αλλά πάντα σταματούσα και απέφευγα. Δεν ήθελα να μπλέξω με επικίνδυνα χημικά. Δεν ήξερα που να απευθυνθώ για αγορά φθηνών cases. "Δεν" το ένα - "Δεν" το άλλο και ο καιρός περνούσε, παρέα με τα "έτοιμα" που είχα φροντίσει να προμηθευτώ για τον αγαπημένο μου υπολογιστή.
Σε όλους μας, λίγο ή πολύ συμβαίνει πάντα να μεσολαβεί πριν από κάποια μας δράση, μια περίοδος αναβολής ή αναμονής μέχρι να μας δοθεί το σωστό κίνητρο. Σε μερικούς είναι σύντομη και σε κάποιους άλλους περισσότερο μακρά, όλα εξαρτώνται από το κατάλληλο έναυσμα. Η αρχή για μένα έγινε με τις Ogryzek και τον Mr Wegi που με οδήγησε σπρώχνοντας...Αυτό ήταν!
Στον C64 συναντούμε μια ομολογουμένως αρκετά μεγάλη ποικιλία από cartridges. H γκάμα ξεκινάει από τις κοινές single chip των 8K παιχνιδιών και φτάνει μέχρι τις πιο σύνθετες, πολλαπλών λειτουργιών, όπως η Black box, η Final Cartridge III, διάφορες freezes και fast loaders (όπως οι Action Replay) μαζί με έναν "σκασμό" ακόμα, που δεν είναι επί του παρόντος να ασχοληθώ.
Σκοπός αυτού του thread, είναι να κάνω την αρχή και να ξεκινήσω από τα βασικά, φτάνοντας σιγά σιγά και στα πιο πολύπλοκα. Να ανοίξουμε κουβέντα, να ανταλλάξουμε θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις, να σας δείξω και να μοιραστώ κάποια σχέδια που έχω βρει και υλοποιήσει στην πράξη, να βγάλουμε μαζί κάποια άλλα και να εμβαθύνουμε ρίχνοντας φως σε τυχόν απορίες μας. Η αλήθεια είναι ότι ακόμα έχω αρκετά κενά που όμως επιθυμώ διακαώς να καλύψω, ακούγοντας την τεχνική γνώμη των εμπειρότερων και πιο καταρτισμένων από εμένα, καθώς και να διαβάσω για τα δικά σας unique projects και την εμπειρία σας πάνω στο αντικείμενο.
Θεωρώ σκόπιμο να ξεκινήσω πρώτα με μια φωτογραφία κι ένα διάγραμμα της cartridge (expansion) port του 64 και να παραθέσω την αντίστοιχη ονοματολογία ορισμένων σημάτων, που θα ακούσουμε να αναφέρονται αρκετές φορές από εδώ και πέρα.
C64 Cartridge Port
Τα pins που μας ενδιαφέρουν περισσότερο είναι τα :
| Pin | Signal | Direction (From C64) | Σημασία | Παρατηρήσεις |
|---|
8 | GAME | Είσοδος (IN) | Game configuration | Used for memory re-configuration; see PLA (C64-Chip) |
9 | EXROM | Είσοδος (IN) | External ROM | Similar to GAME. During low the internal RAM in the range of $8000-$9FFF will be switched off and ROML will be set low, if one of these addresses occur. |
11 | ROML | Έξοδος (OUT) | ROM Low | Low signal if the address range is $8000-$9FFF is switched off with EXROM and one of these addresses occur on the bus. |
B | ROMH | Έξοδος (Out) | ROM High | Depending on the status of GAME and EXROM this line gets low during access to the address space between $A000-$BFFF respectively $E000-$FFFF. Condition: the internal ram area is faded out. |
Σε μερικά έτοιμα και πλήρως παραμετροποιήσιμα (βλ. Versa64cart) pcbs, που μπορούμε να βρούμε ελεύθερα για κατέβασμα και χρήση (προκειμένου να φτιάξουμε τις δικές μας -σπιτικές- cartridges), βλέπουμε να περιέχονται ειδικές θέσεις για τις Α13,Α14,Α15.
Νομίζω ότι θα ήταν καλό να τις καταγράψουμε κι εδώ πέρα, συνεχίζοντας με περισσότερες λεπτομέρειες μετά.
F | A15 | Έξοδος (Out) | Address line 15 | Bit 15 of address bus value=32768 |
H | A14 | Έξοδος (Out) | Address line 14 | Bit 14 of address bus value=16384 |
J | A13 | Έξοδος (Out) | Address line 13 | Bit 13 of address bus value=8192 |
(Πηγή: https://www.c64-wiki.com/wiki/Expansion_Port)
Οι πιο απλοί και διαδεδομένοι τύποι cartridges στον υπολογιστή, είναι εκείνες των 8K και 16K. Αυτές ακολουθούν κυρίως, έναν-δυο βασικούς τεχνικούς κανόνες.
8K Cartridge, $8000-$9FFF (ROML).
GAME = 1, EXROM = 0
Η ROML είναι φυσικά μόνο για ανάγνωση. Έχουμε διαθέσιμες αμφότερες τις Basic ROM και την Kernal ROM στον υπολογιστή χωρίς καμία απολύτως παρέμβαση ή "πονηρή" παράκαμψη.
16K Cartridge, $8000-$9FFF / $A000-$BFFF (ROML / ROMH).
GAME = 0, EXROM = 0
ROML/ROMH (μόνο για ανάγνωση). Εδώ έχουμε αντικατάσταση της Basic ROM από την ROMH
16K Cartridge, $8000-$9FFF / $E000-$FFFF (ROML / ROMH). Ultimax mode.
GAME = 0, EXROM = 1
To Ultimax mode, αφορα εξομοίωση του Ιαπωνικού μοντέλου της CBM ΜΑΧ. Το συγκεκριμένο μοντέλο, προοριζόταν μόνο για την αγορά της Ιαπωνίας και ήταν μια κατά τι κουτσουρεμένη έκδοση του αυθεντικού C64 με μόνο 2K RAM. Στο Ultimax mode η ROMH αντικαθιστά τον λειτουργικό πυρήνα kernal στην $E000. H ROML παραλείπεται.
Περισσότερα για schematics και τύπους pcbs μπορούμε να βρούμε σε αυτήν την εξαιρετική ιστοσελίδα (worldofjani - Making a C64 cartridge) Απλά, κρατάω εδώ την δεύτερη περίπτωση, αφού με αυτή θα πορευτώ για να σκαρώσω την πρώτη μου real cartridge.
Παρέα κι έχοντας ως βασικούς οδηγούς μου τις παραπάνω πληροφορίες αλλά και πολύτιμο εργαλείο, την εξαιρετική versa cart (single chip cart pcb), θα προσπαθήσω πλέον να μεταφέρω 8Κ και 16K games κατευθείαν μέσα στο "σκληρό" και πάντα σίγουρο μέσο του eprom chip.
Εδώ θα ήθελα να ευχαριστήσω ξανά, τον άρχοντα @subzero79 για τις δυο versa64 που επιμελήθηκε και μου είχε κάνει δώρο! Μου έδωσε αρχή για να ξεκινήσω...
